Wprowadzenie PPK w spółce budowlanej

Wykonawcy, którzy sądzili, że PPK pozwoli uwolnić się od uwierających kontraktów budowlanych w zamówieniach publicznych, będą rozczarowani. Dzięki drugiej noweli do ustawy o PPK zamawiający będą musieli podwyższyć wynagrodzenie ryczałtowe o nowo powstałe koszty pracy. Wykonawcy uratowani, ale co z zamawiającymi? Na razie możemy ich tylko przytulić i powiedzieć, „jakoś to będzie” ? To tyle tytułem wstępu, przejdźmy do konkretów.

Ustawa z 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych  „określa zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych, zwanych dalej „PPK”, zawierania umów o zarządzanie PPK i umów o prowadzenie PPK, finansowania i dokonywania wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK.”

Poniżej przedstawiam ci skrócony plan. Pomoże  rozeznać się w temacie i pomyśleć, jak się przygotować do wprowadzenia PPK w twojej spółce budowlanej.

PPK obowiązkowe czy nie?

W pierwszej kolejności powinieneś sprawdzić, czy wprowadzenie PPK w twoim przedsiębiorstwie jest obowiązkowe. Na razie obowiązek ten dotyczy tzw. większych graczy. Zgodnie z przepisami, już niebawem pierwsze wpłaty na PPK zaczną odprowadzać przedsiębiorcy zatrudniający co najmniej 250 osób.

Następnie, jak się okaże, że można do ciebie mówić „większy graczu” ? powinieneś wybrać instytucję finansową, która będzie zarządzała PPK.

Umowa o zarządzanie PPK

Umowa o zarządzanie PPK jest zawierana z instytucją finansową wybraną przez spółkę budowlaną w porozumieniu z tzw. reprezentacją osób zatrudnionych. Reprezentacją taką wyłania się w trybie przyjętym u danego wykonawcy, nie ma na to żadnej szczególnej procedury. Jeśli jednak działają u ciebie związki zawodowe, w pierwszej kolejności wybór instytucji finansowej musi być z nimi skonsultowany. To ważne, nie zapomnij o tym.

Jak wprost wskazuje ustawa, wybór instytucji zarządzającej PPK powinieneś oprzeć w szczególności na podstawie:

• oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK;
• ich efektywności w zarządzaniu aktywami;
• posiadanego przez te instytucje doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi.

Taki wybór powinien również uwzględniać tzw. „najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.” Uwielbiam takie sformułowania w przepisach – mamy tu spore pole do popisów dla wykonawców, a następnie dla orzecznictwa. Poczekajmy tylko parę lat ?

Umowa o prowadzenie PPK

Kolejną czynnością jest zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Taką umowę będziesz zawierał z instytucją finansową, z którą zawarłeś umowę o zarządzeni PPK. Zgodnie z art. 14 ustawy będzie ona zawarta „w imieniu i na rzecz” twoich pracowników. Lista pracowników będzie stanowić załącznik do umowy o prowadzenie PPK, ale bez obaw. Nie będziesz musiał zmieniać umowy za każdym razem, jak się ktoś zwolni albo jak przyjmiesz nową osobę. Wtedy po prostu zaktualizujesz listę z załącznika.

Na wybranej przez ciebie instytucji finansowej spoczywają obowiązki informacyjne związane z wprowadzeniem PPK  w twojej spółce budowlanej. Instytucja ta jest bowiem obowiązana poinformować pracowników o warunkach uczestnictwa w PPK, w tym o możliwości konwersji i zamiany (art. 45 ustawy o PPK) oraz o obowiązkach i uprawnieniach związanych z uczestnictwem w PPK, zarówno ich, jak i twoich jako pracodawcy.

Wpłaty podstawowe i dodatkowe

Po tych wszystkich formalnościach teraz już z górki. Od pensji każdego twojego pracownika, który przepracuje co najmniej 3 miesiące, będziesz odprowadzał wpłatę na PPK. Jej wysokość określa się procentowo od wysokości wynagrodzenia pracownika. Twoja cześć wpłaty podstawowej to 1,5% wynagrodzenia, jego cześć to 2%.

Możecie także zadeklarować finansowanie tzw. wpłat dodatkowych. Wyniesie ona odpowiednio do 2,5% w części finansowanej przez ciebie i 2% w części finansowanej przez pracownika.

Dla nowych uczestników programów PPK ustawodawca przewidział też tzw. wpłatę powitalną.

Limity wpłat na PPK

Jak stanowi ustawa, „maksymalny limit wpłat i dopłat możliwych do dokonania na wszystkie rachunki PPK uczestnika PPK wynosi w danym roku kalendarzowym równowartość w złotych kwoty 50 000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu dolara amerykańskiego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy.” Po przekroczeniu tak obliczonego limitu dalsze wpłaty i dopłaty na rachunek PPK danego pracownika nie są dokonywane. Ale kto wie, co przyniesie przyszłość. Wystarczy zobaczyć, jaka się toczy dyskusja wokół zniesienia limitu składek na ZUS.

A jak pojawią się problemy?

Nie zawsze jednak będą środki na takie extrasy, co wówczas? Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 4 ustawy o PPK podmiot zatrudniający i uczestnik PPK:

1. w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy;

2. w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy;

3. w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi

– nie finansują wpłaty podstawowej ani wpłaty dodatkowej. W przypadku wystąpienia wymienionych powyżej okoliczności, pracownik może jednak w deklaracji składanej do pracodawcy zadeklarować samodzielne finansowanie wpłaty podstawowej i wpłaty dodatkowej.

Dobrze, że ustawa o PPK przewiduje takie wyjątki. Nie ma w nich jednak nic na temat braku płatności przez inwestora faktur za wykonane roboty budowlane czy też niezasadnego potrącenia kar umownych. Nawet w czasach kryzysu w budowlance wpłaty na PPK będą odprowadzane. Choć znawcy tematu przyznają wpłatom na PPK charakter zbliżony do instytucji rynku kapitałowego, w praktyce niewiele będą się one różnić od obowiązkowych danin publicznych.

Do wpłat dokonywanych do PPK w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Roszczenia z tytułu wpłat ulegają natomiast przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym wpłaty stały się wymagalne.

A jak to ogarnąć technicznie?

Przygotowując się technicznie do wprowadzenia PPK powinieneś założyć rezerwę na obowiązkowe wpłaty oraz na koszty funkcjonowania PPK. Jej wysokość będzie zależała od tego, ile osób zatrudniasz i kiedy ustawa o PPK zacznie obowiązywać w twojej spółce budowlanej.

Tak jak przy split payment, tak i w tym przypadku powinieneś również sprawdzić, czy twój system kadrowo-płacowy posiada odpowiednie funkcjonalności. Jeśli nie, najwyższy czas ogarnąć te kwestie. Tak samo powinieneś sprawdzić, czy masz już wdrożone narzędzia do prowadzenia dokumentacji związanej z PPK. Wewnętrzne procedury z pewnością również będą wymagały pewnych modyfikacji.

W dużych spółkach budowlanych warto więc rozważyć stworzenie nowych etatów, pracy będzie bowiem sporo. Dobrze, że jutro poniedziałek. Można zrobić plan działania 🙂