W prawie autorskim pojęcie „twórca” oznacza wyłącznie rzeczywistego twórcę. Czyli osobę, która stworzyła utwór.
Domniemanie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pr. aut. stanowi, iż twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu. Podkreślam utworu, a nie projektu, dokumentacji etc.
Chodzi o dzieło, które spełnia cechy utworu w rozumieniu przepisów prawa autorskiego.
Domniemanie bycia twórcą
Domniemanie bycia twórcą to tzw. domniemanie wzruszalne, które może być obalone dowodem przeciwnym.[1]
Obalenie domniemania wymaga wykazania, iż osoba nazywająca siebie twórcą (architekt/projektant) nie wniosła twórczego wkładu w powstanie utworu (czyli że utwór w rozumieniu prawa autorskiego nie powstał), albo że wkład taki – obok osoby, na rzecz której działa domniemanie – wniosła także inna osoba.
Kim dokładnie jest twórca?
Zatem, aby mówić o domniemaniu bycia twórcą utworu musimy mieć do czynienia łącznie z następującymi elementami:
- egzemplarzem utworu w rozumieniu właściwych przepisów prawa;
- wskazaniem nazwiska osoby fizycznej;
- uwidocznieniem nazwiska w charakterze autora
***
Uwaga: Ten artykuł możesz też wygodnie posłuchać w moim podcaście:
Współtwórczość
Należy przy tym pamiętać, iż w sytuacji, kiedy utwór powstaje we współpracy dwóch lub więcej osób, określenie prawnoautorskiego statusu tych osób wiąże się z koniecznością jednoznacznego określenia charakteru wkładu danej osoby.
Ocena taka musi uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku, w tym związane z powstaniem utworu, wykazujące na istnienie indywidualnego wkładu twórczego osoby uczestniczącej w jego powstawaniu.[2]
Współtwórczość a działalność techniczna
Podkreślić przy tym należy, iż przy ocenie współtwórczości działalność twórczą przeciwstawia się tzw. działalności technicznej.
Ze współtwórczością nie mamy bowiem do czynienia, gdy współpraca określonej osoby ma charakter techniczny, chociażby umiejętność wykonywania czynności pomocniczych wymagała wysokiego stopnia wiedzy fachowej, zręczności i inicjatywy osobistej.[3]
Wszystkie powyżej wymienione kwestie mają istotne znaczenie w przypadku sporów, jakie mogą powstać w związku z zapisami umownymi dotyczącymi przenoszenia przez głównego projektanta/architekta praw autorskich do utworów architektonicznych.
Musi mieć on bowiem pewność, że przenosząc takie prawa jest jedynym ich dysponentem – wyłącznym twórcą lub też posiadaczem tych praw przeniesionych na jego rzecz przez jego podwykonawców.
Samo oznaczenie siebie jako twórcy to za mało, domniemanie to bowiem może zostać skutecznie podważone.
autor:
Ewa Miszczyk-Wróbel
radca prawny
Zdjęcie pochodzi z Unsplash
***
Jaką odpowiedzialność ponosi projektant za błędy projektowe?
Błędy projektowe to bardzo poważny problem. Mogą zagrażać powodzeniu całej inwestycji budowlanej. Sukcesem jest ich jak najwcześniejsze wyłapanie i wdrożenie postępowania naprawczego.
Najgorsze, co się może bowiem wydarzyć, to katastrofa budowlana spowodowana takimi błędami.
Kiedy błędy są rozpoznane i naprawione pada zwykle fundamentalne pytanie – jaką odpowiedzialność ponosi projektant? … [Czytaj dalej…]
***
Przeczytaj również koniecznie te artykuły:
Odpowiedzialność zawodowa i dyscyplinarna architekta – na czym polega?
Trudna sztuka myślenia do przodu – rozmowa z architektem Robertem Głowackim
Decyzja pozwolenia na budowę a prawa autorskie architekta
***
[1] J. Barta, R. Markiewicz w: System Prawa Prywatnego, Prawo autorskie, Tom 13 (red) J. Barta, J. Błeszyński, M. Czajkowska-Dąbrowska, T. Grzeszak, S. Grzybowski, M. Kępiński, R. Markiewicz, A. Nowicka, M. Poźniak-Niedzielska, J. Preussner-Zamorska, E. Traple, A. Wojciechowska, E. Wojnicka, C.H. Beck, Warszawa 2007
[2] A. Nowicka w: System Prawa Prywatnego, Prawo autorskie, Tom 13 (red) J. Barta, J. Błeszyński, M. Czajkowska-Dąbrowska, T. Grzeszak, S. Grzybowski, M. Kępiński, R. Markiewicz, A. Nowicka, M. Poźniak-Niedzielska, J. Preussner-Zamorska, E. Traple, A Wojciechowska, E. Wojnicka, C.H. Beck, Warszawa 2007
[3] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.01.1972 r. sygn. akt II CR 575/71, OSN 1974, Nr 4, poz. 67, wyrok SA w Warszawie z dnia 14.12.1993 r. sygn. akt I ACr 913/93
***
Słuchaj również mojego podcastu na YouTube:
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }